Không phải "chợ" bình thường mà là "chợ tình", mỗi năm một lần nhằm ngày 27 tháng 3 âm lịch phiên chợ này lại lại trở lại như một nốt nhạc rộn ràng, reo vui trên mảnh đất Mèo Vạc có đá và hoa.Lễ hội "Chợ tình Khâu Vai" 2018 sẽ được tổ chức trong 02 ngày từ ngày 11/5 - 12/5 (tức 26 đến 27/3 âm lịch) tại xã Khâu Vai và thị trấn Mèo Vạc, huyện Mèo Vạc (Hà Giang) với nhiều hoạt động hấp dẫn.
Chợ tình Khâu Vai còn gọi là chợ Phong lưu có lịch sử từ gần 100 năm nay. Theo một số tài liệu, chợ có từ những năm 1919. Chợ nằm ở xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, Hà Giang, Việt Nam và chỉ họp mỗi năm một lần vào ngày 27 tháng 3 âm lịch. Có nguồn gốc từ một câu chuyện tình buồn, chợ tình Khâu Vai – phiên chợ “ngoại tình” nổi tiếng nhất Hà Giang. Đây là dịp để người ta tìm đến nhau, sau một năm (cũng có thể là nhiều năm) xa cách, chủ yếu là những người có mối tình trắc trở, yêu thương nhau thực sự, nhưng vì một lý do nào đó không lấy được nhau, nay mỗi người đều có duyên phận riêng của mình. Đúng ngày này, họ hẹn nhau về đây để tâm sự, thông báo cho nhau cuộc sống riêng của mỗi người, ôn lại những tình cảm xưa.
Nét đặc sắc “Chợ tình Khâu Vai”
Đây là đêm chợ truyền thống của người dân tộc Mông. Ban đầu những người đến đây đều là những người có tình yêu dang dở, vì lý do nào đấy mà không đến được với nhau. Họ đến, trao nhau những yêu thương sau một đêm, rồi sáng mai khi phiên chợ tan, tình tan, họ lại trở về sống với người chồng, người vợ, mà không có sự hờn ghen hay trách móc. Ngày nay, chợ là nơi để mọi người tụ tập, giao lưu và cũng là nơi trao đổi các mặt hàng hóa
Mong chờ cả năm, ngày hội chợ tình sắp đến gần. Từ khắp các nẻo đường chênh vênh uốn lượn không khí trẩy hộ i đã bắt đầu rạo rực ngay những ngày đầu. Từ chiều 26 /3 âm lịch, dòng người bắt đầu rộn ràng xuống chợ
Có những người ở xa, cách Chợ tình Khâu Vai đến vài quả núi vẫn không quản ngại. Chân họ vượt núi cao, lô nhô đá tai mèo để tìm về bến đợi yêu thương. Cả khu chợ như khoác lên mình chiếc áo rực rỡ sắc màu của các cô gái dân tộc xúng xính trong trang phục thổ cẩm truyền thống, cùng nét mặt hớn hở của các chàng trai.
Đêm xuống, Chợ tình Khâu Vai trở nên thơ mộng bởi những điệu hát phưn, hát lượn, tiếng khèn Mông gọi bạn tình da diết. Những chàng trai chuyện trò, đợi bạn bên bát rượu ngô chếnh choáng; các cô gái sặc sỡ váy hoa, thẹn thùng e ấp.
Điều thú vị là có nhiều đôi vợ chồng cùng nhau đi Chợ tình Khâu Vai; đến nơi, vợ tìm bạn của vợ, chồng tìm bạn của chồng. Họ không ghen tuông mà tôn trọng nhau, tôn trọng bạn của vợ, của chồng mình. Họ coi đó như sự chia sẻ với cuộc sống tinh thần của người bạn đời. Nhưng những phút giây “ngoài chồng, ngoài vợ” đó chỉ có và được phép diễn ra hết ngày chợ 27/3. Sau ngày này “cửa lòng” phải đóng lại.
Những giá trị văn hóa của “Chợ tình Khâu Vai”
Tuy đến nay có nhiều ý kiến trái chiều xung quanh lễ hội nhưng chợ tình Khâu Vai vẫn là một nghi lễ văn hóa truyền thống tại vùng núi Hà Giang. Hoạt động này được tổ chức hàng năm nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang; tái hiện những bản sắc văn hóa của đồng bào nơi công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn; góp phần xây dựng và phát triển những chuẩn mực đạo đức xã hội, gia đình, tình yêu đôi lứa, mang đậm tính nhân văn cao đẹp truyền thống của đồng bào.
Cũng như các lễ hội truyền thống khác, lễ hội “Chợ tình Khâu Vai” cũng bao gồm 2 phần: Phần lễ và phần hội. Phần lễ là nghi thức dâng hương tại miếu Ông, miếu Bà. Phần hội bao gồm các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ dân gian truyền thống; trò chơi dân gian như gánh nước bằng ống tre, leo cột, tung còn giao duyên, bịt mắt, ném Pao, đánh yến…, trải nghiệm cưỡi ngựa “Về với người xưa trên cung đường tình yêu”,…
Ghé chợ đêm Mèo Vạc, các bạn còn có dịp thưởng thức những món ẩm thực truyền thống của địa phương như: mèn mén, thắng cố, tậu chúa, lẩu dê, thịt bò khô, thịt lợn hun khói, lạp sườn, rượu ngô…
Lễ hội cũng là nơi giao lưu, gặp gỡ những nét đẹp văn hóa dân gian đặc sắc riêng của các dân tộc vùng cao nhằm tạo điểm nhấn để giới thiệu, quảng bá du lịch, thu hút du khách đến với công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn.
Điểm du lịch " Mê cung đá" hứa hẹn thu hút khách du lịch. (Ảnh Internet)
Trong hành trình du lịch Hà Giang chợ tình Khâu Vai, du khách còn được ghé thăm các địa danh như: Cổng trời Quản Bạ, Cột cờ Lũng Cú, chinh phục Đỉnh Mã Pí Lèng, Dinh thự Vua Mèo, Phố cổ Đồng Văn… để chiêm ngưỡng hết nét đẹp nguyên sơ của vùng núi phía Bắc này